تشریح علت رخ دادن بزرگترین زمین لغزش کشور در مازندران

به گزارش بلاگ پو، خبرنگاران/مازندران زمین لغزش یا همان رانش زمین مانند دیگر پدیده های طبیعی این روزها زیاد به گوش می خورد، خسارت های وسیعی که زمین لغزش ها بر منابع طبیعی، ساختمان ها، جاده ها و غیره می گذارند گاهی مواقع جبران ناپذیر است و با پیش بینی ها و هشدارهایی که زمین شناسان و کارشناسان به مسئولین می دهند، می توانند جلوی وقوع حادثه را قبل از رخ دادن آن با انجام راهکار مناسب و علمی بگیرند.

تشریح علت رخ دادن بزرگترین زمین لغزش کشور در مازندران

بهترین عمل ممکن در این امر تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش در مقیاس های ملی، منطقه ای و محلی است تا با بهره گیری از آن بتوان مناطق حساس را شناسایی و جلوی بسکمک از خسارات را قبل از وقوع هر گونه حادثه گرفت.

رانش زمین در گلندرود نور عظیمترین زمین لغزش در کشور است

سید رمضان موسوی در گفت وگو با خبرنگاران در خصوص وقوع زمین لغزش های عظیم در مازندران و منطقه آب پری رویان شهرستان نور در 19 اسفندماه 98 اظهار کرد: در دنیا هر ساله بیش از 30 نوع بلایای طبیعی، به اشکال مختلف رخ می دهد و در ایران نیز سالانه بیش از 20 نوع مخاطرات طبیعی اتفاق افتاده که از بین آن ها می توان زمین لرزه و زمین لغزش را از مهمترین مخاطرات نام برد.

وی با بیان اینکه سالانه بیش از صدها پدیده رانشی عظیم و کوچک به اشکال مختلف در سراسر ایران رخ می دهد، شرح داد: استان های شمالی به ویژه مازندران، با توجه به شرایط خاص زمین شناسی، ژئومورفولوژی، اقلیمی، آب های زیرزمینی، سرعت تغییرات کاربری اراضی شاهد وقوع رانش های متنوع و فراوان همراه با خسارات مالی، جانی و فرسایش شدید خاک است.

عضو هیئت علمی گروه خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: کشور ایران پس از سپری کردن یک دوره طولانی (بیش از 60 سال) خشکسالی، طی چند سال اخیر به ویژه در سال های 97 و 98 با وقوع بارش های سنگین و متفاوت سبب وقوع مخاطرات مختلف نظیر سیلاب ها و رانش های متعدد در سراسر کشور شده است.

عدم توجه به شرایط زمین شناسی از دلایل عمده رانش زمین

موسوی افزود: تغییر بارش های طولانی 60 تا 70 ساعته سنگین، تغییرات کاربری اراضی وسیع عرصه های منابع طبیعی و ملی در چند دهه گذشته و شرایط ویژه زمین شناسی، ژئومورفولوژیکی، خاک شناسی ایران و عدم توجه و صرف هزینه های ضروری حفاظت خاک و آب بویژه در استان مازندران از دلایل عمده و مهم وقوع رانش های خطرناک زمین است.

این دکتری زمین شناسی و تکنولوژی ماهوره ای با اشاره به اینکه در سال 98 بیش از 400 نقطه از استان زرخیز مازندران دچار مخاطره رانش با مقیاس های عظیم، کوچک، عمیق و سطحی اتفاق افتاده است که با خسارات سنگین همراه بوده اند، گفت: روستاها، مناطق مسکونی، راه ها و جاده های ارتباطی، تاسیسات، کارخانه ها، دکل های فشار قوی انتقال نیرو و بسکمک از نقاط مختلف عرصه های جنگلی و مرتعی، باغات کشاورزی، دست خوش زمین لغزش قرار گرفتند که متاسفانه با ادامه بارش ها و رحمات الهی در سال ها و ماه های آینده بر تعداد این رانش ها افزوده می شود.

موسوی اظهار داشت: بارش های شدید دوسال گذشته تا به امروز سبب شد عرصه ها، سنگ ها، مخازن زیر زمینی، دامنه ها، خاک ها از آب اشباع شوند و نیز به جهت ادامه دست اندازی های متعدد به منابع ملی و طبیعی، تصرفات و دخالت های شدید در تغییرات کاربری اراضی عرصه ها شاهد افزایش وقوع رانش های بسیار وسیع مشابه رانش زمین منطقه اسپی او گلندرود رویان خواهیم بود.

این زمین شناس ادامه داد: رانش زمین در گلندرود رویان نور که طی روزهای 18، 19 و 20 اسفند رخ داد، یکی از عظیمترین زمین لغزش های مازندران و کشور در نوع خود است و خسارات سنگینی را به همراه داشت.

عضو هیئت علمی گروه خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اظهار کرد: بیش از 70 هکتار از مناطق مسکونی، جنگلی و جاده ای را با بیش از 80 درصد تحت تاثیر شدید رانشی و جابه جایی قرار داده است.

موسوی ادامه داد: این عرصه رانشی که دارای سابقه رانش و ناپایداری چند ده ساله بوده است درصورت مطالعه تخصصی و دقیق در گذشته و اجرای نسخه های تثبیت، ما شاهد چنین خسارات سنگین و عظیم میلیاردی از زیباترین عرصه ملی و مسکونی نبودیم.

وی علت این رانش را با مطالعات میدانی، زمین شناسی و با استفاده از امکانات فناوری نوین سنجش از راه دور و (جی آی اس) از این عرصه رانشی چنین برشمرد و افزود: اشباع شدن آب های زیر زمینی و خاک این منطقه و عدم اجرای نسخه های زهکشی های تحت الارضی و سطح الارض مناسب، با توجه به تجربه وقوع چندین مرحله رانشی در این منطقه از ده ها سال گذشته تا به امروز و بارش های سنگین سال های اخیر، سبب گسیختگی سطوح و شکستگی مختلف و جابه جایی و آشفتگی و درهم ریختگی عرصه وسیع رانشی شده است.

عضو هیئت علمی گروه خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینکه این عرصه از لحاظ زمین شناسی در محدوده سازند تخریبی و فرسایشی شمشک از دوره زمین شناسی ژوراسیک از دوران دوم زمین شناسی است، گفت: یک توده خاکی و فرسوده شده حساس و لغزنده که بر روی دامنه کوه آهکی کارستی از دوران دوم زمین شناسی و انباشته از آب زیرزمینی و مظاهر چشمه های مختلف و خروج آب زیرزمینی در بالا دست این منطقه و عدم هدایت و مهار آب فراوان زیرزمینی این چشمه ها سبب وقوع چنین خسارت سنگینی شده است.

موسوی با بیان اینکه مشابه این نقطه درمازندران تعدادش بیش از چند صد مورد دیگر است، یادآورشد: مسئولین و مدیران ذی ربط باید به کمک اساتید و متخصصین زمین شناسی استان و کشور، با یک برنامه ریزی دقیق پژوهشی، نسخه های کاربردی تثبیت عرصه های ناپایدار و مستعد رانشی را با هزینه بسیار پایین قبل از وقوع به انجام برسانند.

وی شرح داد: درغیراین صورت به زودی علاوه بر از دست دادن خاک و سرمایه ملی و مردمی شاهد خسارت سنگین چند صد میلیارد تومانی در مناطق دیگر بهشتی مازندران و کشور خواهیم بود.

عضو هیئت علمی گروه خاک دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری گفت: در دنیا برای پیشگیری از وقوع چنین مخاطرات مدت هاست که راهکارهای علمی، تخصصی و فنی مشخصی را اعمال و کنترل می کنند.

ضرورت مدیریت قبل از وقوع حادثه

صدرالدین متولی عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: امروزه زمین لغزش ها به عنوان یک تهدید جدی برای اکوسیستم های خشکی و ساکنان آن تبدیل شده که هر ساله خسارت های مالی و جانی زیادی را بوجود می آورد.

وی با اشاره به اینکه این مخاطره طبیعی در منطقه گلندرود نور طی سال های گذشته و18 اسفند ماه امسال به طور محسوس مشاهده شده است، شرح داد: زمین لغزش اخیر در گلندرود از نوع چرخشی مرکب و متوالی بوده که با جهت اصلی شرق به غرب ونیز جهات فرعی شمالی و جنوبی وگاهی همگرا اتفاق افتاده است.

عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور گفت: این زمین لغزش خسارت های مالی فراوانی برروی تاسیسات جاده ای و شهرک معدن زغال سنگ ایجاد کرد که متاسفانه عدم مدیریت صحیح آن از گذشته دور تا به امروز این خسارت ها را تشدید کرده است.

متولی عوامل طبیعی و انسانی را از دلایل وقوع زمین لغزش در گلندرود دانست و افزود: نوع سازند زمین شناسی یکی از انواع عوامل طبیعی موثراست و در منطقه مورد مطالعه سازند شمشک حاوی خاک های شیل بوده که کانی های حساس رُسی چون مونت موریلونیت و سایرکانی های چاق موجود در خاک های رسی می توانند با جذب آب متورم شده وپتانسیل وقوع زمین لغزش را افزایش دهند.

وی اظهار داشت: عامل دوم طبیعی موثر درمنطقه گلندرود وجود دو گسل درضلع شمالی و جنوبی سازنده شمشک است که گاهی با حرکات خفیف خود، پتانسیل وقوع زمین لغزش را افزایش می دهند.

عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور گفت: سومین عامل طبیعی آب زیرزمینی منطقه بوده که با توجه به شیب ساختمانی هدایت آب به سمت منطقه وقوع زمین لغزش صورت می گیرد.

متولی افزود: عوامل طبیعی دیگری چون توپوگرافی (شامل ارتفاع، میزان وجهت شیب)، یخبندان، بارش باران و برف، نوع پوشش گیاهی و رودخانه گلندرود هم در وقوع زمین لغزش اثرگذار است.

وی با اشاره به اینکه فعالیت های انسانی در منطقه گلندرود عامل مهمی در وقوع زمین لغزش است، شرح داد: فعالیت هایی چون احداث شهرک معدن گلندرود، افزایش ساخت و سازدرآبادی گلندرود، تخریب پوشش گیاهی در منطقه، نوسان سطح آب زیرزمینی، جاده سازی به روش نامناسب، فعالیت های معدنی، تغییرکاربری اراضی و غیره در لغرش اثرگذار است.

عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور در خصوص راهکار مناسب در زمین لغزش یادآور شد: مدیریت زمین لغزش در منطقه گلندرود طی سه مقطع زمانی قبل از وقوع، حین وقوع و بعد از وقوع می تواند، انجام شود.

متولی با بیان اینکه در زمان وقوع هیچ کاری در راستای جلوگیری از حرکت توده ای امکان پذیرنیست و عملا انسان توان انجام این کار را ندارد، افزود: عملیات پس از وقوع تحت هر شرایطی در راستای کمک رسانی و حذف بعضی از چالش ها چون تخریب جاده ای باید صورت گیرد، هرچند طی سال های گذشته به نحوی اجرا شده است.

وی مدیریت قبل از وقوع را ضروری دانست و گفت: اگر اقدام جهت پیشگیری از وقوع زمین لغزش درمنطقه گلندرود انجام نشود مطمئناً شاهد خسارات بسیار شدید جانی و مالی در آینده نه چندان دور خواهیم بود بنابراین مسئولین امرباید از هم اکنون اقدامات پیشگیری کننده را انجام دهند که فردا دیراست.

عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور اظهار داشت: مهمترین اقدامات پیشگیری مطالعه دقیق موضوع دلایل وقوع حرکت توده ای در منطقه گلندرود و راه های پیشگیری از خسارات ناشی از آن توسط متخصصین ذی ربط، جلوگیری از ساخت و ساز، جلوگیری ازتغییر کاربری اراضی در محدوده مورد نظر، جلوگیری ازتخریب مستقیم و غیرمستقیم پوشش گیاهی در منطقه گلندرود، تغییر مکان شهرک معدن زغال سنگ به مکانی امن، هدایت آب های سطحی بالادست به روش مناسب داخل رودخانه گلندرود، کاهش آب زیرزمینی در منطقه مورد نظربه روش صحیح، جاده سازی براساس اصول صحیح و سازگار با شرایط منطقه، جلوگیری از روش های نامناسب فعالیت های معدنی، انجام یکسری فعالیت های پیشگیری کننده بیولوژیک، هندسی، مکانیکی و هیدرولوژیک بر روی دامنه هایی با پتانسیل وقوع حرکت توده ای زمین را می توان انجام داد.

متولی با اشاره به اینکه وقوع زمین لغزش از گذشته در منطقه گلندرود قابل پیش بینی بود، گفت: هر چند در گذشته این هشداردر روزنامه های محلی و هم طی مقاله ای علمی- پژوهشی اطلاع رسانی شده بود و امروز با توجه به اتفاق اتفاق افتاده می توان گفت عدم توجه به پیشگیری وقوع زمین لغزش از گذشته در منطقه گلندرود سبب خسارهای مالی جبران ناپذیر و فراوان تا به امروز شده است.

وی یادآورشد: برای جلوگیری از خسارات شدیدتر مالی و نیز جانی غیر قابل جبران در آینده، مسئولین امر نه تنها باید به فکر وضع کنونی از جمله بازگشایی جاده و سایر خسارات باشند بلکه هرگونه بی توجهی نسبت به پیشگیری از وقوع این مخاطره طبیعی در آینده سهل انگاری عظیمی است که خود سبب می شود تا این مخاطره طبیعی به یک بلای طبیعی در آینده نه چندان دور در منطقه گلندرود تبدیل شود.

عضو هیئت علمی گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور گفت: براساس مطالعات و بررسی های به عمل آمده آبادی گلندرود، تنگه سر واز و دیزین کلای لاویج نیز در معرض جدی وقوع این خطر در آینده واقع شده است بنابراین لازم است تا مسئولین مربوطه با اقدام به موقع نگذارند این مخاطره طبیعی امروزه به بلای طبیعی فردا تبدیل شود.

تخریب حدود 300هکتار بر اثر رانش زمین

علی خشنود فرماندار نور در گفت وگو با خبرنگاران اظهار کرد: رانش زمین در جاده اسپی او گلندرود با وسعت بسیار بالا رخ داد و برآورد تخریبی حدود 300 هکتار تخمین زده شد اما بررسی ها و ابعاد حادثه جهت برآورد دقیق ترتوسط کارشناسان ادامه دارد.

وی شرح داد: تا به امروز بیش از 500 متر جاده اصلی و حدود 25 ویلا در اثر رانش زمین نابود شده است.

فرماندار نور گفت: با توجه به اینکه رانش هنوز ادامه دارد امکان ایجاد جاده موقت هم میسر نیست و فعلا جاده کاملا بسته است.

خشنود افزود: جلسه ای با مدیریت بحران مازندران، اداره کل منابع طبیعی و بنیاد مسکن و راهداری و دیگر مسئولین مرتبط برگزار شد و تمامی ابعاد جهت ارائه راهکار و بررسی حادثه مورد بحث و مصاحبه قرار گرفته شد.

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

georgiaro.ir: گرجستان: سفری به کشور زیبایی ها

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 3 آبان 1400 بروزرسانی: 3 آبان 1400 گردآورنده: blogpo.ir شناسه مطلب: 21765

به "تشریح علت رخ دادن بزرگترین زمین لغزش کشور در مازندران" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "تشریح علت رخ دادن بزرگترین زمین لغزش کشور در مازندران"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید